Bezoek aan Documenta Fifteen (Kassel, 18 juni – 25 september 2022)  
Verslag Fenny Vlietstra, augustus 2022

RuRu-Haus, Centrum Kassel

‘Is kunst altijd het resultaat van een ‘allerindividueelste expressie’ of kan het ook het proces zijn van een collectieve, maatschappelijke actie?’ 

De Documenta is een tentoonstelling die om de vijf jaar plaatsvindt in de Duitse stad Kassel en precies 100 dagen duurt. Opgericht in 1955 door kunstenaar Arnold Bode als rehabilitatie van de door de Nazi’s verbannen ‘Entartete Kunst’.

Bode wilde de wereld via de kunsten weer in gesprek brengen.

De Documenta die hieruit voortkwam, is uitgegroeid tot één van de meest toonaangevende kunstevenementen in de wereld.

Begin februari 2019 werd bekend dat het kunstenaars collectief ruangrupa uit Indonesië (Jakarta) de artistieke leiding zou krijgen over documenta 15. Dit betekende dat de documenta voor het eerst geleid zou worden door een collectief.

ruangrupa opgericht in 2000 in Jakarta is inmiddels een internationaal bekend collectief. ruangrupa betekent ‘visuele ruimte’: ruang = ruimte, rupa = visueel, ofwel ‘ruimte voor kunst.

De doorbraak naar de westerse wereld kwam in 2016 toen het collectief uitgenodigd werd om het kunstevenement Sonsbeek in Arnhem te organiseren. Dat werd Sonsbeek 16, transACTION. De interacties en ‘uitwisselingen’ tussen de geselecteerde kunstenaars en het publiek stonden centraal. De bezoeker was (liefst) geen passieve toeschouwer, maar een actieve, sociale geëngageerde deelnemer. Sonsbeek 16 lijkt hiermee, weliswaar op veel kleinere schaal, een voorproefje te zijn geweest voor Documenta 15.

Lees verder …