Barbara Jans (geboren in 1959 te Medan, Indonesië) had altijd al interesse in de kunst van keramiek en beoefent deze sinds 2015 professioneel. In 2011 volgde ze de Nederlandse Keramiekopleiding in Gouda en rondde die in drie jaar af. Daarna deed ze een extra jaar Glazuuronderzoek en een jaar Handvormen.

‘Ik zat op allerlei keramiekclubjes, maar het frustreerde me dat sommige – wat moeilijkere – technieken mij niet lukten. En niemand kon me vertellen hoe ik het wél moest doen. Dat was de reden dat ik de opleiding ben gaan volgen.’
In 2015 schreef ze zich in als ondernemer bij de Kamer van Koophandel, en sindsdien is ze professioneel keramist.
Om keramist te zijn heb je een flinke portie geduld en doorzettingsvermogen nodig.

Geduld: het proces van ontwerp tot eindproduct duurt weken en soms maanden. Nadat je bijvoorbeeld een bord hebt gevormd op de draaischijf, moet het twee keer, meerdere dagen de oven in, uitharden, afwerken, drogen, biscuitstook,  geglazuurd en opnieuw gestookt worden. Mensen beseffen vaak niet wat voor lange weg hun aangeschafte product heeft afgelegd.

 

Doorzettingsvermogen: keramiek is delicaat. Soms werk je weken aan een stuk, en gaat het alsnog mis in het proces. Er komen scheuren in of het vervormd  – dan kun je helemaal opnieuw beginnen. Barbara bezit beide eigenschappen.

‘Geduld heb ik moeten leren. Een docent op de opleiding zei op een gegeven moment dat ik er beter mee kon stoppen of het jaar opnieuw moest doen, omdat ik achter liep op de examenopdrachten met draailessen. Ik ben een Indische vrouw, klein van stuk, en ik heb geen grote spiermassa. Ik wilde de fysiek intensieve lessen graag onder de knie krijgen en die opmerking van mijn docent motiveerde me juist om nog harder te werken en een andere benadering te zoeken.

Op een gegeven moment ben ik YouTube-filmpjes gaan kijken van Aziatische vrouwen in de keramiek. Ik leerde van hen hoe zij het doen, welke technieken voor hen wél werken. Ik kwam erachter dat er voor Aziatisch gebouwde vrouwen andere methodes bestaan. Toen lukte het me wel en haalde ik mijn examens met een ruime voldoende en complimenten van mijn docent. Ik geef nooit op als ik iets echt heel graag wil.’

 

Haar Indonesische roots verwerkt ze in haar creaties. Ze heeft een Wajang-collectie en sinds kort ook een Batik-collectie, die ze nog verder wil uitbreiden.
‘Ik wil me in mijn werk meer richten op mijn culturele erfgoed. Indonesië heeft voor mij een andere betekenis dan voor veel mensen die naar Nederland zijn gekomen omdat ze moesten. Wij kwamen vrijwillig. Mijn opa koos destijds voor de Indonesische nationaliteit en ik ben tot mijn 11e in Indonesië  opgegroeid. Pas in 1970 zijn we naar Nederland gekomen omdat mijn moeder dat wilde. De plannen waren er al langer, en als voorbereiding moest ik drie jaar Nederlands onderwijs volgen in een nonnenklooster in Medan, zodat ik mee kon komen met de rest als we eenmaal in Nederland zouden zijn. Thuis werd wel Nederlands gesproken, maar ik vertikte het. Op de lagere school sprak ik gewoon Indonesisch met mijn vrienden.’

 

De keramiekkunst is een ambacht dat al duizenden jaren voor Christus bestaat. Je kunt er eindeloos mee experimenteren, en dat maakt het voor Barbara zo boeiend.
‘Een leven is niet genoeg om alles te weten en te leren. Ik blijf me ontwikkelen en nieuwe technieken aanleren. Momenteel werk ik ook met porseleinklei, dat is veel delicater. Ik werk vaak in opdracht, voor zowel restaurants als particulieren. Dat vind ik fijn: ik richt me dan een tijdje op een bepaalde oplage, en daarna laat ik het los en ga ik weer iets nieuws doen. Zo blijft het leuk. Het lijkt me helemaal niks om steeds hetzelfde riedeltje te moeten maken.

Ik heb weleens gesprekken met mensen die vragen of ik – als kunstenaar – niet een eigen stijl moet hebben, zodat mensen mijn werk herkennen. Maar dat trekt me niet. Ben ik dan nog steeds een kunstenaar? Het maakt me ook niet zoveel uit. Ik wil gewoon maken en doen waar ik blij van word. Voor restaurant Madre in Amsterdam heb ik bijvoorbeeld hun logo in keramiek gemaakt. Ze zijn er heel blij mee en showen het vaak trots op hun social media.’

 

‘Er rijk van worden doe ik niet. Dat is ook niet mijn doel. Ik mag creëren, en ik ervaar rust als ik aan het werk ben. Dat anderen mijn werk mooi vinden, geeft me het gevoel van erkenning  en dat maakt mij blij.’

Website Barbara Jans: https://www.barbarajans.com/

Barbara’s Facebook pagina: https://www.facebook.com/barbarajanskeramiek/

x—–x