Groepstentoonstelling Verbeelding (Nederlands Fotomuseum Rotterdam)

De groepstentoonstelling Verbeelding is nog te zien in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam tot en met zondag 25 september 2022.
Zie: https://www.nederlandsfotomuseum.nl/tentoonstelling/verbeelding/
Bij de tentoonstelling is een gelijknamige catalogus uitgebracht en verkrijgbaar bij uitgeverij Lecturis. 

©Schreurs / Nederlands Fotomuseum / Tentoostelling Verbeelding

De fotoserie “If I could only imagine” van Eliza Bordeaux (de volgende kunstenaar van onze rubriek “Voor ’t Voetlicht”) is onderdeel van deze groepstentoonstelling.
Naast Eliza Bordeaux doen ook Jan Banning en Rosa Verhoeve als ‘Indische’ kunstenaars mee.

De fotoserie “f I Could Only Imagine” van Eliza Bordeaux

Inleiding
De serie is oorspronkelijk gemaakt in opdracht van het KITLV olv Liane van der Linden en het CBK Rotterdam olv Siebe Thissen. Als beeldende onderzoeksbijdrage voor de derde bundel uit de driedelige bundel over Rotterdams aandeel en nasleep in het koloniale verhaal. Hier een link naar de derde bundel: Rotterdam, een postkoloniale stad in beweging:
https://www.boomgeschiedenis.nl/product/100-9449_Rotterdam-een-postkoloniale-stad-in-beweging

Eliza: “Dit jaar (2021) zijn Molukkers 70 jaar in Nederland. Door omstandigheden en door het wegkijken van de Nederlandse regering is hun tijdelijke verblijf permanent geworden. De Nederlandse archieven vertellen nauwelijks het Molukse verhaal. Toch is er binnen de gemeenschap soms een koffer met kostbare foto’s te vinden. Geïnspireerd op de koffer en het leven van tante Wiesje maakte ik in 2020 een tegengeluid met de serie “If I Could Only Imagine”. Het is bewust een hermetische serie, met epos en symboliek, waarin de leesbaarheid een kritische noot is op het gebrek aan representatie in de archieven.”

©Eliza Bordeaux


“De serie is gemaakt in een bewogen jaar. Tijdens de anti-racisme-demonstratie in Rotterdam werd de actualiteit ervan zichtbaar. Mensen liepen ook mee om onrecht, in nagelaten koloniale gebieden als ‘de Oost”, aan de kaak te stellen. Schending van mensenrechten, het zelfbeschikkingsrecht en massamoorden zijn verdrietig genoeg de realiteit in West Papua en op de Molukken. Deze omstandigheden zijn onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van Nederland. Is Nederland bang om op het matje te worden geroepen als deze verbinding opgemerkt wordt?”

Bron: https://www.dupho.nl/so-award/award-winnaars/selection-of-2021

Over de serie
Het ontbreken van de representatie en het perspectief van Molukkers in de Rotterdamse archieven is buitengewoon opvallend. Het is dus niet zomaar dat het persoonlijke archief van de Molukse mevrouw Lisapaly steeds het vertrekpunt van Eliza Bordeaux is geweest bij het maken van nieuw beeld. Foto’s uit het archief van mevrouw Lisapaly geven een unieke kijk op de geschiedenis, die haar huidige realiteit nog altijd kleurt.

Door deze persoonlijke verhalen als uitgangspunt te nemen, wordt ook een appèl gedaan om na te denken over het beleid rondom archiveren. Wie bewaakt ons ‘algemeen’ erfgoed, in welke gekozen vorm en met welke intenties?

©Eliza Bordeaux

Op gevoelsniveau wil Eliza de nadruk leggen op de onschatbare waarde van de (ontbrekende) foto’s als betekenisgevers in de geschiedenis. Tegelijkertijd vraagt ze zich af hoe deze foto’s toegang kunnen verlenen tot de nu nog afwezige Molukse dagelijkse levens, wanneer het grotere verhaal niet ingebed is in het collectieve geheugen. Haar visuele zoektocht bevraagt de leesbaarheid van dit culturele ethos, in de (post)koloniale tijd: een tijd waarin men zich slechts in de meest optimale situatie (dat wil zeggen: met toegang tot beeldmateriaal en educatie) gedeeltelijk kan inbeelden wat dit allemaal betekend moet hebben. Erkenning, migratie, religie, traditie, isolatie en exclusiviteit zijn thema’s die terugkomen in de stillevens, die worden geplaatst in de huidige context van het grootstedelijke Rotterdam.

©Eliza Bordeaux

De serie is geboren uit het verlangen naar meer grip op het eigen familieverhaal van Eliza. De deconstructie van aanwezige verhaallijnen heeft voor haar geresulteerd in een diepere connectie met het leven van haar overgrootmoeder in Kamp Schattenberg en een pijnlijk begrip voor de noodzaak die haar familieleden in Nederland ervaarden om zich afzijdig op te stellen tegenover hun Molukse bloed.